کتابخانه مجازی ادبیات

مقتل‌نگاری از شاخه‌‌های مهم تاریخ‌نگاری و مورد اعتنای همه فرق اسلامی است، که با تلاشی همگانی و رویکردهایی متفاوت بالنده شد. پژوهش حاضر مقتل‌نگاری را با رویکردی علمی ـ تحلیلی تا قرن سوم و با تکیه بر نقش اصحاب امامان شیعه^ بررسی می‌نماید. در این آمایش با استفاده از شیوه تاریخی، ذهن‌شناسی مؤلفان (به‌معنای نوعی راهیابی به آرا و تفکرات آنان، با مطالعه آثار و شرح حال‌‌ها برای گمانه‌زنی درباره شیوه نگارشی و رویکرد مؤلفان به مسائل تاریخی) و مقایسه آثار آنان، دو جریان حدیث‌نگر و تاریخ‌نگر مطالعه شده است و براساس منابع و اسناد مکتوبِ موجود به مسائلی مانند بنیان‌گذاری یا استمراربخشی مقتل‌نگاری صحابیان، جایگاه و بستر حرکت علمی آنان، گونه‌شناسی فکری، صنف‌شناسی نگارشی، نوع‌شناسی تعامل آنان با دیگران و فرایندشناسی انتقال آن به آیندگان پرداخته و سرانجام با آمیزه‌ای از توصیف نقلی و تحلیل عقلی، دامنه تحقیق را جمع کرده است.

با مقایسه وضعیت جامعه مسلمانان روسیه در اوایل قرن حاضر با زمان کنونی، به این نتیجه می‌رسیم که آنان در دو نقطه مخالف از هم قرار دارند. به همان اندازه که در سطح مناسبات اقتصادی‌، گذار روسیه از نظام اقتصادی بسته سوسیالیستی و کمونیستی به سرمایه‌داری لجام‌گسیخته و ظهور الیگارشی خاص‌، عجیب و فراتر از تصور است‌، در سطح باورهای اجتماعی و اعتقادی نیز‌ نفوذ گسترده باورهای مذهبی‌، به ویژه در سطح جوانان‌ امروز‌، غریب و باورنکردنی است‌. هدف این پژوهش، تبیین و تحلیل وضعیت شیعیان روسیه، در عین نگاه به وضعیت مسلمانان آن است و درصدد شناسایی موقعیت و جایگاه شیعیان این کشور بوده، در انتها راه‌کار‌هایی برای ارتقای این وضعیت پیشنهاد می‌دهد. بی‌شک نقش و جایگاه مسلمانان و شیعیان در روسیه، با توجه به وسعت و وجود قومیت‌های مسلمان‌نشین در این کشور‌، بسیار مهم است و بررسی کار ما نیز ضرورت این اهمیت و جایگاه استراتژیک را بیش‌تر نمایان خواهد کرد.