کتابخانه مجازی ادبیات

تحتوي مصادر حديث الشيعة على كمٍّ كبير بل هائل من تراث أئمة أهل البيت (عليهم السلام) وما رُوي عنهم، ولكنّ نعلم أن رواياتهم وأخبارهم ليست منحصرة في مصادر الشيعة فقط، والباحث في تراثهم (عليهم السلام) يجد في ثنايا مصادر التراث الإسلامي القديمة بمختلف مواضيعها، كالفقه والحديث والسيرة والتاريخ، مرويات كثيرة أخرى عن أئمة أهل البيت (عليهم السلام).

این تحقیق به بررسی و بازسازی نقش عبدالرحمن بن ملجم مرادی و عوامل اثرگذار در مسئله شهادت امام علی (ع) می‌ پردازد و نقش فرهنگ قومی، نظام اجتماعی و طبقات اثرگذار را در شکل‌گیری و جهت‌دهی تحولات تاریخ صدر اسلام برجسته می‌ سازد. بر اساس تحقیق روشن می‌ گردد؛ مخالفان امام علی (ع) ائتلاف کرده و در مسئله توطئه و ترور آن حضرت وفاق داشتند. ظهور خوارج و تعامل آنها با این گروه فرصتی را فراهم آورد تا جبهه مخالفان قوت بیشتری بگیرد و ترور آن حضرت توسط ابن ملجم صورت بگیرد. او در انجام این امر مصمم و آگاهانه عمل کرد. ابن ‌ملجم شخصیتی برخاسته از نظام قبیله‌ ای، فرهنگ بدوی و کج‌ اندیشی دینی بود. مواضع و عملکرد او و جریان ائتلافی در مسئله شهادت امام علی (ع) در راستای این تفکر قرار داشت. در پژوهش‌‌های انجام شده تنها برخی روایت‌‌های تاریخی مرتبط با ابن ملجم بررسی شده و خالی از تحلیل انتقادی یا ارزیابی سندی و محتوایی است. هم چنین در این تحقیقات متغیرهای اثرگذار در مسئله شهادت امام علی (ع) مورد غفلت واقع‌ شده و آن را ناشی از خشونت و تزلزل اخلاقی و اجتماعی ابن ملجم و گرایش‌های افراطی وی می‌ دانند. در این جستار روش تحقیق تاریخی است و با مراجعه به منابع، روایت‌‌های موجود درباره نقش ابن ملجم در مسئله شهادت امام علی (ع) و عوامل و متغیر‌های موثر در این زمینه صورت‌ بندی، مستند سازی، تبیین، ارزیابی و تحلیل انتقادی می‌ گردد.

فارسی: روایات معصومین (ع) در مسیر نقل، در قالب نسخه های متعدد و نقل های متفاوتی درآمده است. گاه یک روایت در یک یا چند کتاب به صورت مکرر نقل شده و در برخی از موارد، نقل های متفاوت یک روایت، در متن یا سند با یکدیگر تفاوت هایی دارد. هر چند مصادر ثانویه حدیث شیعه (برخلاف مصادر اولیه) برای شناسایی این روایات متحد تلاش فراوانی را شکل داده اند، ولی متاسفانه هیچ گاه متعرض مبانی نظری و مشکلات و مسایل آن نشده اند. در این مقاله، تلاش شده تا مباحثی از قبیل تعریف اتحاد و تعدد در روایات، فواید شناخت روایات متحد، معیارهای شناخت روایات متحد و مشکلات موجود در این مسیر به اجمال معرفی گردد. همچنین عملکرد دو کتاب وسایل الشیعه و جامع احادیث الشیعه در این باره مورد بررسی و مقایسه قرار خواهد گرفت. عربی: إن روایات المعصومین (ع) فی مسار نقلها وصلت الینا علی شاکلة النسخ المتعددة و الاستشهادات المختلفة. إذ نری أحیانا أن الروایة الواحدة نقلت من غیر مرة فی کتاب أو کتب، فی حین نری بعض الأحیان أن الاستشهادات المختلفة للروایة الواحدة یختلف بعضها عن بعض نصا أو سندا. و مع أن المصادر الثانویة للحدیث الشیعی (علی النقیض من المصادر الأولی) بذلت قصاری جهودها لمعرفة هذه الروایات المتحدة، غیر أنهما لم تتعرض قط للأصول النظریة و مشاکلها. تأسیسا علی ذلک حاولنا أن نعرف باختصار بعض هذه المباحث منها تعریف الاتحاد أو التعدد فی الروایات، فوائد معرفة الروایات المتحدة، مقاییس معرفة الروایات المتحدة و المشاکل المتوافرة فی هذا المسار. مضافا الی هذا قمنا بمعالجة فاعلیة الکتابین وسائل الشیعة و جامع أحادیث الشیعة و موازنتهما