پدیده گروش به اسلام در سرزمینهای فتح شده به دست عـربان مسلمان از جمله موضوعاتمبهم و مـناقشهبرانگیز در مـطالعات تاریخ اسلام است.بخش عمدهای از دگرگونی اجتماعی قبطیان درمصر اسلامی به تغییر دین آنان از مسیحیت به اسلام بازمیگردد.تبدیل تدریجی این گروه از اکثریت به اقلیّتیتحت حاکمیت مسلمانان فرآیند پیچیدهای بود،زیـرا مسلمانان نه با اخراج قبطیان بلکه با تغییر دین آناندر این سرزمین تبدیل به اکثریت شدند.روزگار خلافت الحاکم بامر اللّه فاطمی،شاهد تغییر آیینشمار بسیاری از مسیحیان قبطی به اسلام بود.گـروش قـبطیان در این دوره ریشه در فشارها ومحدودیتهای سیاسی،اجتماعی و مذهبی داشت که از سوی خلیفه بر جامعۀ قبطی تحمیلشد.باوجوداین فرآیند اسلامپذیری اینان کامل نشد،چرا که پس از رفع اجبار از نوکیشانبسیاری از آنان از مسلمانی انصراف دادنـد و بـه مسیحیت بازگشتند.
الطبقات الکبری اثر محمد بن سعد بصری (د230ق) از کتاب های مهم و کهن درشرح حال پیامبر (ص)، صحابه، تابعین و روات حدیث تا آغازین سال های سده سوم هجری است. پژوهش حاضر با بررسی موردی زندگانی امام علی علیه السلام در این کتاب، به تبیین تفاوت گزارشهای محدّثان و مورّخان درباره حوادث صدر اسلام اختصاص دارد. یافته های آن نشان می دهد که ابن سعد به عنوان یک محدث- مورخ به سبب پایبندی به رعایت ضوابط و باورهای اهل حدیث، در توضیح وقایع صدراسلام، گاه سیر حوادث را به گونه ای متفاوت از مورخان نشان داده است.