کمک های حاکمان اوده (1274-1132/1858-1719) به عتبات و موقوفه اوده که ریشه در آن کمک ها داشت و از هر دو با عنوان «پول هندی» یا «پول هند» و یا «فلوس الهند» نیز یاد می شود، به طور کلی به پیامد پدیده مهاجرت ایرانیان به هند و در این مورد خاص به پیامدهای پدیده ی مزبور در دوره ی پس از سقوط صفویه تا عصر ناصری/به تقریب همزمان با دوره ی مغولان متأخر در هند، باز می گردد. مهاجرت در این دوره که چندان مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است، از جمله به علت افول قدرت های سنتی هند از یک سو و اهمیت یافتن قدرت انگلیسیان از سویی دیگر، یک دوره ی انتقالی در تاریخ مهاجرت ایرانیان به هند به شمار می رود. اگر به دوره های انتقالی توجه نشود، بویژه در فهم و تفسیر برخی پدیده ها در دوره های بعدی اشکالات و کاستی هایی پدید می آید. به نظر می رسد که شناخت و تفسیر «پول هندی» با وجود پژوهش هایی ارزشمند که درباره آن انجام شده، از آن اشکالات و کاستی ها برکنار نمانده است. هدف مقاله ی حاضر بازنگری مفهوم این پول در پرتو توجه به پدیده ی مهاجرت ایرانیان به هند، حمایت های مهاجران قبلی از مهاجران بعدی و پیامد مالی ـ مذهبی آن مهاجرت در ایران و مراکز مذهبی مربوط به آن و توجه به تأثیر تحولات ناشی از تکمیل فرایند افتادن هند به دست انگلیسیان بر آن پیامد است. این کار از طریق تمرکز بر حاکمان اوده، نقش مهاجران ایرانی در ایجاد و ادامه ی حکومتشان و حمایت های آنان از آن مهاجران و نیز حمایتشان از تأسیسات شیعی عراق صورت گرفته است. بدین ترتیب، سیر تحول پولی که امروزه از آن در پژوهش ها به «پول هندی» یا «پول هند» یاد می شود، ارائه و از جمله نشان داده شده که تنها برجسته کردن آن پول از دوره ی حکومت آصف الدوله یا از دهه هایی پس از آن به بعد و محدود کردن تاریخ آن به یک دوره ی خاص شناختی کامل از آن به دست نداده است. ناگفته نباید گذاشت که تأکید بر نقش مهاجرت تاریخی ایرانیان به هند در پیدایش «پول هندی» و سخن از پیشینه و تحول مفهوم آن به معنی نفی نقش سایر عوامل در پیدایش و تحولات آن نیست.

منابع مشابه بیشتر ...

5cd14a88847f3.JPG

دولت های شیعه

زهرا سادات کشاورز, فرشته بوسعیدی

تاریخ دولت های شیعی از مباحث مهم تاریخ تشیع است. آشنایی با چگونگی تشکیل و عملکرد این دولت ها در زمینه های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، جغرافیای انسانی و نقش آ نها در گسترش معارف شیعی و شناخت عوامل ضعف و سقوط آ نها می تواند در فهم بهتر تاریخ تشیع مفید باشد. این حکومت ها در آغاز غالبا محلی و زمینه فعالیتشان محدود بود، اما به تدریج و با گسترش تشیع در مناطق مختلف، در اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم، شیعیان دولت های قدرتمندی تاسیس کردند که دامنه نفوذ آنان بیشتر سرزمین های اسلامی را دربرمی گرفت. کتاب دولت های شیعی در تاریخ وضعیت فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و چگونگی شکل گیری و افول این حکومت ها را در قالب پنج فصل با عنوان های «کلیاتی در باب تشیع»،«دولت های شیعی در ایران»،«دولت های شیعی در جزیرة العرب،عرق و شام»، «دولت های شیعی درشمال آفریقا و اندلس»و«دولت های شیعی در هند»بررسی می کند.

5a2d07c894d99.JPG

معرفی حاجی ابرقوهی شاعر گمنام شیعی با تکیه بر اشعار منقبت مولا علی (ع) در دیوان او

زهرا پارساپور, اکرم اکرمی

حاجی ابرقوهی از شاعران گمنام شیعه در قرن دهم هجری است که اطلاعات چندانی از او در تذکره ها یافت نمی شود؛ اما می توان با توجه به اشعارش اطلاعاتی درباره شعر و شخصیتش به دست آوردو او در جوانی به دربار قطب شاهیان در هند که از حامیان ادب فارسی و در عین حال ارادتمندان اهل بیت بودند، می پیوندند. در دیوان حاجی ابرقوهی اشعار فراوانی در مدح رسول اکرم (ص) و امامان بزرگوار (ع) به ویژه در مناقب علی (ع) وجود دارد. اشعار علوی ابرقوهی در قالب قصاید ، غزلیات، رباعیات و مثنوی عاشقانه مسمی به ناظر و منظور ، به شکل مستقل یا پراکنده در چند محور اصلی بیان شده اند. در این مقاله اطلاعاتی درباره زندگی نامه شاعر، معرفی محتوا و ویژگی های تنها نسخه موجود از دیوانش که هنوز تصحیح نشده است و تحلیل از اعشار علوی او ارائه می شود.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

59466d8ae05ee.jpg

عوامل مؤثر بر مناسبات علویان یمن با خلافت عباسی (از 280 الی 444 ه.ق)

هاشم آقاجری

دولـت زیـدی علویـان در یمـن حـدود اواخـر سـدة سـوم هجـری شـکل گرفـت . خلافـت عباسـی هیـچ گاه آن را بـه رسـمیت نشـناخت و آن هـا نیـز خلیفـه عباسـی را مشـروع نمی دانســتند. بــا ایــن حــال دو دولــت بــا یکدیگــر روابطــی داشــتند و عوامــل متعــددی ماننــد مذهـب ، جغرافیـا، اجتمـاع و سیاسـت نیـز بـر ایـن روابـط مؤثـر بـود. ایـن تحقیـق بـه شـکل کتابخانــه ای و بــا اتــکاء بــه منابــع دســت اول فارســی و عربــی و همچنیــن تحقیقــات روز محققیـن جمـع آوری شـده اسـت . هـدف تحقیـق ، بیـان نـوع روابـط دو دولـت و عوامـل مؤثـر بـر ایـن روابـط اسـت . تفـاوت مذهبـی چـه تأثیـری در روابـط دو دولـت داشـت ؟ و یـا این کـه اختلافـات قبیلـه ای بیـن اعـراب شـمالی و جنوبـی و هم چنیـن عوامـل جغرافیایـی و سیاسـی ، ایـن مناسـبات را بـه چـه سـوی سـوق داد. مذهـب بـه همـراه جغرافیـا و مبانـی اجتماعـی ، عواملـی برهـم زننـده و موجـب واگرائـی بودنـد. امـا عامـل سیاسـی توانسـت دوسـویه عمـل کـرده و در برخـی مـوارد، موجـب نزدیکـی دو دولـت گـردد

تاریخ/تاریخ عمومی/از سال 329 تا آخر آل بویه
مقاله