مشروعیت چیست و آیا میتوان برداشتی جامع و فراگیر از آن ارائه کرد؟ نظریههای رایج در پاسخ به مسأله مشروعیت اغلب آن را امری ساده و تکعلتی دانسته، عموماً معطوف به شخص حاکم در نظر میگیرند؛ در حالی که برای توجیه مشروعیت هر حکومت، توجه به محتوای سیاستها، رویهها و جنبههای هنجاری حکم و اطاعت نیز ضروری است. این مقاله، ضمن توضیح نظریههای مشروعیت، میکوشد تا با استناد به متون دینی، برداشتی عدالتبنیاد از این مفهوم ارائه کند. اهمیت عدالت در قرآن و روایات و بهخصوص در سنت شیعی، ما را به این برداشت رهنمون میشود. بر اساس یافتههای این مقاله، عدالت میتواند به مثابه معیاری فراگیر از مشروعیت در نظر گرفته شود. مشروعیت مبتنی بر عدالت، توجه ما را از فرم به محتوا معطوف میکند و روزنی برای عبور از مشروعیت صوری و رویهای و فردی به مشروعیت محتوایی میگشاید. همچنین مشروط کردن مشروعیت به عدالت، جنبههای اخلاقی سیاست را برجسته ساخته، منطق حکم و اطاعت را تعالی میبخشد.
ملا محمد کاظم خراسانی يکی از نامدارترین فقهای قرن معاصر است و شيوه فقاهت صناعت محور را در مکتب نجف رهبری کرده است. او که به کمک شاگردان بر جسته اش نظريه پرداز نظام مشروطيت در ايران است، در گيرودار تشکيل اين نظام به صدور بیانه ها و نامه هایی دست یازيده که به دليل شخصيت و موقعيت ايشان همه را باید "فتوا" تلقی کرد و از نظر مبانی ، مستندات و توجیه فقهی مورد بازخوانی و بررسی قرار داد، و اصولا از هر فقهی انتظار همين است، که اظهارات رسمی و علنی وی مستند به مبانی فقهی او باشد. بازخوانی فتاوای ايشان موجب تقويت اين نظر است که اجتهاد شيعی می تواند بر محور اصول عقلانی عدالت و کرامت بشری انجام شود، به آن معنی که برای به دست آوردن احکام شرعی، اصول مزبور در طول ساير دلايل قرارگيرند نه در عرض. در اين مقاله سعی شده که با ارائه نمونه هایی از فناوای صادره در آن دوران توسط ايشان اين مدعا به اثبات برسد
مسئله اشتغال زن به امور خارج از منزل و درگیریهای اقتصادی او و تزاحم این اشتغال با نقش اصلی زن در خانواده به عنوان مربی و تأمینکننده نیازهای عاطفی اعضای خانواده،از جمله مسائلی است که شایسته توجه و عنایت بیشتری میباشد. فقهای امامیه با اشتغال زن در صورتی که منجر به تضییع حقوق خانواده نشود و متناسب با قوای جسمی و روحی زن باشد موافقند.متقابلا اهل سنت با اشتغال زن مخالفت میکنند و مسئولیت او را در محدوده خانه و خانواده میدانند. با توجه به ضرورت موضوع در زمان ما،لازم است ادله طرفین در زمینه اشتغال بانوان بررسی گردد تا از این طریق سخن صواب آشکار شود.