امام سجاد(ع)، چهارمين پيشواي شيعيان، بنابر داده هاي تاريخي در قيام مردم مدينه عليه دستگاه خلافت يزيد شركت نكرد. دو سال پس از واقعه كربلا بود كه مدنيان در تقابل با يزيد، شورش پرهزينه اي به پا كردند كه به حكم وقوع آن در حره واقم، محلي در شرق مدينه، واقعه حره نام گرفت. اين رخداد بزرگ از ديرباز تحليل هايي را به خود ديده و اظهارنظرهاي چندي داشته است. از آن جمله، برخي واقعه حره را معلول خشونت يزيديان با خاندان رسول خدا، به ويژه آنچه در روز عاشورا واقع شد، دانسته اند و دسته اي ديگر با اندكي تقليل، آن واقعه را در آن دخيل دانسته اند. اما در هر حال آنچه آدمي را با پرسش جدي مواجه مي سازد، عدم مشاركت و ناهمراهي امام سجاد(ع) به عنوان تنها خون خواه امام حسين(ع) و شهداي كربلا، در آن شورش يا حركت معترضانه است. به راستي چرا امام با مردم مدينه در حركتي كه مي توانست انتقامي عليه حاكميت مستبدانه يزيد و راهي براي تسكين آلام گذشته باشد، شركت نكرد و حتي به تاييد آنان نيز نپرداخت و از آن بالاتر، با رفتاري رازآلود، به درخواست مروان بن حكم كه خود يكي از افراد مورد كينه و تعقيب مدنيان بود، پاسخ گفت و از خانواده اش حمايت كرد؟ اين دست كنش ها از يك سو اقدام مردم مدينه را دچار بحران مشروعيت مي كند و از ديگر سو، وجهه امام را مورد هدف قرار مي دهد كه چرا با مردم هم نوا نبودند؟ اين مقال با نگاهي به اصل واقعه، با اين فرضيه كه قيام مردم مدينه، تلاشي براي بازيابي موقعيت سياسي از دست رفته بود، به تبيين رفتار امام سجاد (ع) مي پردازد. فرضيه اين نوشتار آن است كه مشاركت نجستن آن حضرت در شورش مدنيان، از آن رو بوده كه در آن تلاش ارزشمند و دين مدارانه را نيافته بودند تا بتوانند همراهي با آنان را توجيه كنند، نه آنكه از سر آسايش خواهي يا ترس از پيامدها و هزينه ها كناره گرفته باشند.

منابع مشابه بیشتر ...

6257f6de8df68.JPG

الفلسفة التربویة للإمام علی بن الحسین (علیه‌السلام )

باسم قاسم جواد الغبان

منذ أن نزل الوحي على الرسول (صلى الله عليه واله وسلم )كان القرآن الكريم ينبوعا صافيا للفكر التربوي الإسلامي ارتوى منه سنوات وعقود ، بل وقرون ، فاكتسب بذلك قوة نهوض تربوي شارك في التطور الحضاري العام ، لأن القرآن الكريم نفسه باعتباره كلام الله سبحانه وتعالى الذي نزل على رسوله محمد (صلى الله عليه واله وسلم )كان كتاب هداية وإرشاد ، تميز بمعمار لغوي فريد ينفذ إلى القلب ، ويحشد الانفعالات والعواطف في الاتجاه الذي يريد ، واختص بأسلوب معجز يستثير العقل ، وينشط وظائفه لتنهض بالتفكير والتأمل والفلسفة والتحليل والاستنباط ، فيجوب العقل آفاق الكون باحثا مفكرا ، وتضمن من الأفكار والقيم والتوجهات ما يشكل أعمدة بناء راسخة للشخصية المسلمة والمجتمع المسلم 0 وانطلق رسول الله (صلى الله عليه واله وسلم) يؤسس لفكر تربوي يقوم على رحابة الأفق وسعة الصدر ، يبث رحمة ورفقا يؤلف ويوحد ويربط ، يوقظ ويحرك وينشط 0 كان يخاطب الناس على قدر عقولهم ويتحسس الاهتمامات والاحتياجات ، ويتجه إلى المصالح والضرورات ، فإذا بهؤلاء الذين يبني شخصياتهم وقد أصبحوا نوعية جديدة من البشر تستعذب الشهادة في سبيل الله ، لا تعرف قعودا ولا خمولا ، تمضى على طريق الجهاد بكل المجالات , جهاد النفس ، وجهاد الأعداء ، وجهاد العمل والإعمال ، وجهاد التمكين لدين الله على الأرض ، وفى القلوب والعقول إن النجاح الذي حققه ألنبي (صلى الله عليه وسلم )وال بيته الكرام (عليهم السلام ) (ص3علي ,سعيد إسماعيل ,2009 م) قد أحتل مكانة مرموقة لما بذلوه من عطاء و تضحية من اجل رفعة الأمة الإسلامية ، فهم لعبوا دورا كبيرا في بناء الحضارات كأحد العوامل المؤثرة في العملية التربوية...

625422f68cf3a.JPG

جستاری در چگونگی و مکان دفن حضرت فاطمه زهرا(س)در منابع نخستین

مجید احمدی کچایی, حمزه ترابی

حضرت فاطمه زهرا (س) که مقامی ویژه نزد پیامبر (ص) داشت، تنها دختر ماندگار پس از رحلت آن حضرت بود که زندگی کوتاه ایشان با روی‌دادهای بزرگ و سرنوشت‌ساز همراه شد. کوتاه بودن مدت زندگانی آن بانوی بزرگوار و وجود جریان‌های معارض با اهل‌بیت (ع) سبب شده است، بسیاری از رخدادهای زندگی ایشان، مانند چگونگی و مکان دفن آن حضرت به درستی آشکار نباشد. با وجود اختلاف علمای اهل سنت درباره چگونگی دفن حضرت زهرا (س)، بیشتر آنها بر این باورند که مدفن آن حضرت (س) در قبرستان بقیع، مکانی مشخص دارد، اما شیعیان آن قبر را متعلق به فاطمه بنت اسد می‌دانند و بر این باورند که مکان قبر آن بانو آشکار نیست. هر دو گروه در این باره، مستندات قابل توجهی ارائه کرده‌اند. این مقاله با روش تحلیلی توصیفی، این دو دیدگاه را بررسی می‌کند و به سنجش و اثبات این فرضیه می‌پردازد که قبر منسوب به ایشان در بقیع متعلق به فاطمه بنت اسد است و محدوده مدفن حضرت زهرا (س) در کنار روضه نبی اکرم (ص) در بیت ایشان واقع شده است، اما محل دقیق قبر مخفی است.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

5ccf1aa56d8f3.JPG

راه کارهای اصلاح جامعه در سنت امامان شیعه با تاکید بر آگاهی بخشی و مسئول سازی

علیرضا واسعی

امامان شیعه که در باور پیروانشان همچون پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم، عهده دار رهبری امت و پیشوایی جامعه اند، برای اصلاح جامعه و مواجهه با ناهنجاری ها دست به اقداماتی زدند و با کاربست راه کارهایی متناسب با ضرورت های اجتماعی و اقتضائات زمانه به ایفای نقش رهبرانه پرداختند. این که اقدامات و راهکارها اصلاحی آنان چه بود و از چه مسیرهایی پیش رفتند، پرسش اصلی مقاله است. فرضیه نویسنده این است که ائمه برای اصلاح جامعه بیش از هر چیز به اقدامات و فعالیت های فرهنگی - تربیتی، یعنی آگاه سازی امت و ایجاد حس مسئولیت در آنها اهتمام داشتند. این تحقیق مبتنی بر نظریه اسلام تمدنی است که با بهره گیری از سخنان امامان به تحلیل آنها براساس منابع اولیه پرداخته است. در این نگاه، همه امامان معصوم به منزله یک پیکره واحد قلمداد شده اند.

تاریخ/تاریخ معصومان(ع)/امامان(ع)
مقاله