در قرون اولیه اسلامی، انساب نگاری آل ابی طالب چندان گسترده نبود و این رشته مانند بقیه انساب عرب در کتابهای عمومی انساب عرب و قریش ثبت می شد اما از اواخر قرن سوم به بعد با توجه به آموزشهای دینی، مذهبی و جایگاه خاندان پیامبر(ص) در نزد مسلمانان و به خصوص شیعیان، انساب نگاری اختصاصی طالبیان شکل گرفت برای تالیف انساب طالبیان در آغاز از منابع انساب نگاری عمومی استفاده می شد اما به مرور زمان و تحت تاثیر روابط نقبا و نسب دانان تحت نظر ایشان، تالیفات درباره انساب طالبیان افزایش چشمگیری یافت و منابع آن بسیار به روز و کارآمد شد. بیشتر نویسندگان انساب طالبیان، شیعه و طالبی هستند که در میان ایشان، مولفان امامی مذهب درصد بیشتری را به خویش اختصاص داده اند. این نوشتار بر آن است تا با استفاده از کتابهای انساب، روایت و تحلیل درستی از روند شکلگیری انساب نگاری طالبیان و ارتباط آن با منصب نقابت، محدوده و نحوه ارتباط و ویژگیهای انساب نگاران و منابع ایشان ارائه دهد.
خاندانهای شیعی در حفظ و گسترش معارف و آموزههای تشیع در تاریخ فکری این مذهب نقشی اساسی ایفا کردهاند. در تبیین این نظریه میتوان آل طاووس را به عنوان یک نمونهی عینی مطرح کرد. این دودمان از سلالهی سادات بود که در قرن هفتم هجری قمری، خدمات ارزشمندی را به جوامع شیعی ارائه داد. آل طاووس از خانوادههای پر نفوذ در آن دوره بودند که منصب نقابت را به شکل موروثی در میان خود داشتند و از این طریق منشأ خدمات سیاسی و اجتماعی سرنوشتسازی برای شیعیان شدند. برجستهترین چهرهی این خاندان، ابن طاووس است که در سیرهی سیاسی، اخلاقی، عرفانی و تدوین آثار دعایی، تحولی جریانساز در مکاتب فقهی- حدیثی شیعه به وجود آورد و در فرهنگ شیعی عصر صفوی و به ویژه در جریان اخباری مقبولیتی در خور یافت. برادر وی، احمد بن طاووس با تبویب حدیث و ایدههای نو در رجال و درایه، به همراه فرزندش عبدالکریم، موجبات رشد مکتب اصولیان را تا حد قابل توجهی فراهم آورد. آثار متعددی از این خاندان در زمینههای فقه و حدیث، تاریخ و تراجم، مناقبنگاری، اخلاق، تفسیر، رجال و درایه موجود است که بر اعتبار جایگاه علمی آنها در نزد عالمان شیعه و تأثیرگذاری در مکاتب فکری شیعه میافزاید. تکاپوهای علمی این خاندان در زمینهی نشر و تدوین آثار ارزندهی علمی که از عصر یورش مغولان آغاز شده بود و تا دورهی صفویه را در برمیگرفت زمینههای رشد مشرب فکری تشیع را فراهم آورده است. این مقاله میکوشد تا تأثیر این خاندان را در بالندگی مکتب فکری شیعیان، بر پایهی روش تحقیق تاریخی، بررسی و بیان کند.
شیعیان در نسب نگاری عمومی نقشی برجسته داشتند و از پیشروان این علم بودند. آنان با استفاده از منابع شفاهی چون نقل از نسب دانان نخستین و گفتگو با عالمان و شیوخ قبایل و نیز منابع مکتوب چون کتب پیشینیان، کتیبه ها و سنگ قبر ها، به ثبت انساب اقدام کردند. نوشته های نسب نگاران شیعی به ویژه ابن کلبی از منابع اصلی نسب نگاران بعدی اعم از شیعه و سنی بوده است. همچنین کتاب الاکلیل همدانی که نوآوری خاصی در استفاده از منابع دست اول چون کتیبه ها و سنگ قبر ها در انساب نگاری دارد از این دست آثار است. این نوشتار ضمن بررسی تالیفات مهم و اساسی شیعیان در نسب نگاری عمومی به نقاط برجسته و تاثیرگذار آن ها در این حوزه می پردازد و از میزان سهم شان در این دانش سخن می گوید.
ورس که در سال های انقلاب مردم مناطق مرکزی و شیعیان افغانستان نقش مهم و مرکزی را برای ایشان ایفا کرد، دارای آیین ها و رسوم خاص خود در عزاداری ها می باشد که در سه گروه قابل تقسیم است: عزاداری محرم و صفر، مراسم های درگذشت و ختم افراد و جمعه خوانی ها.